Słowa na literę M
| Zapis alfabetem krakowskim | Zapis alfabetem polskim (wymowa zbliżona) |
Definicja, wyjaśnienia, przykłady |
|---|---|---|
| Macać | Macać | delikatnie i dokładnie dotykać, ale również sprawdzać per rectum jajka u kury czy też uderzyć kogoś pięścią ("zmacałem go") |
| Måcanka (krakoskå) | Maczanka (mocanka) krakosko | kiedyś była to buła z duszonym karczkiem z jarzynami (podobnie jak dzisiaj burger), szybki posiłek ówczesnych dorożkarzy, którą się macało przy jedzeniu; obecnie zwykle jest to cielęcina (lub karczek) w sosie z chlebem albo bułką podawane na talerzu lub półmisku |
| Macek | Macek | brzuch |
| Macherzyna | Macherzyna | wysuszony pęcherz zwierzęcy |
| Maciek | Maciek | zdrobniale imię męskie Maciej; osoba otyła z wydatnym brzuchem ze skłonnością do obżarstwa |
| Maciora | Maciora | locha |
| Maciupinko, maciupko | Maciupinko, maciupko | trochę, troszkę, troszeczkę, malutko, |
| Macykura | Macykura | pantoflarz, mężczyzna który wtrąca się do "babskich rzeczy", nawet kury maca |
| Mădrok, Móndroch, mădrosnik | Mondrok, Móndroch, mondrosnik | wywyższanie się, przechwalanie i wymądrzanie |
| Mădrówać się | Mondrówać się | wymądrzać się |
| Magać (sie) | Magać (sie) | toczyć (się), przetaczać, np. magać się z górki |
| Maglownica | Maglownica | ręczny magiel, maglownica, maglówać kogoś - bić, "wyciska" kogoś |
| Måić | Młoić, moić | maić, ozdabiać |
| Majdać | Majdać | machać luźno rękami, nogami siedząc np. na krześle |
| Majdan | Majdan | tłumoki, bagaże, pakunki (np. pakować majdan), ale również wojskowy plac |
| Majka | Majka | od Mańka, o dziewczynie z przedmieść |
| Majkut | Majkut | mańkut, osoba leworęczna, człowiek nienadający się do pracy; osoba niezaradna, niezdarna |
| Majzel | Majzel | przecinak |
| Makuħy | Makuchy | wytłoki z maku |
| Makutra | Makutra | misa z wypalonej gliny do ucierania maku, ale również jajek, czy ciast |
| Måli | Młoli. moli | szybko, prędko |
| Malówanka | Malowanka | namalowany obrazek; przesadnie wystrojona kobieta |
| Malta | Malta | wapienna zaprawa tynkarska lub murarska |
| Mało wiela | Mało wiela | niedużo, niewiele |
| Małpa | Małpa | małpa; osoba nadmiernie owłosiona na całym ciele |
| Mamlać | Mamlać | przeżuwać przy jedzeniu, ale nie gryźć |
| Mamråc, mamråk | Mamroc, mamrok | osoba bełkotliwie mówiąca |
| Mamrać | Mamrać | mówić niewyraźnie |
| Manele | Manele | drobiazgi, rzeczy |
| Manić się | Manić się | mieć zwidy, przywidzenia, śnić na jawie |
| Maniurka | Maniurka | manierka |
| Manto | Manto | dotkliwa kara, zwykle cielesna, spuścić manto - pobić kogoś |
| Markôcić se, być markotny | Markocić se, być markotny | być smutny, przygnębiony |
| Marmulina | Marmulina | heligonka, odmiana harmonii, wchodzi w skład tradycyjnej kapeli krakowskiej |
| Marona, ôzmajeran | Marona, łozmajeran | majeranek |
| Masa | Masa | bateria |
| Masny | Masny | tłusty, gęsty |
| Maścić | Maścić | polewać tłuszczem lub też uderzyć |
| Maśkary | Maśkary | maszkary, np. na Sukiennicach |
| Maśloħ, Maślok | Maśloch, Maślok | mazgaj, płaksa, mięczak, hałaśliwe i płaczliwe dziecko |
| Maśnica, maśnicka | Maśnica, maśnicka | maselnica, drewniane naczynie do robienia masła |
| Materklasy | Materklasy | drobiazgi, manatki (wpł. jęz. niemieckiego) |
| Mazåk | Mazak (mazok) | szczoteczka z rączką do pasty do butów |
| Mēcyje | Mycyje | specjały, rzeczy cudowne np. wielgie mi mycyje |
| Mēnda | Mynda | łonowa wesz; osoba nieuczciwa, oszukująca innych na dodatek ze skłonnością do kłamania; dodatkowo wyraźna niechęć do danej osoby |
| Mēnkoła | Mynkoła | nudziarz, robić/wykonywać coś opieszale |
| Mērdać | Myrdać | ruszać, wywijać ogonem |
| Meter | Meter | metr, ale również 100 kg |
| Mētłać, mytwać | Mytłać, mytwać | wikłać, mówić nie na temat |
| Mglić | Mglić | mdlić |
| Miarkówać | Miarkować | rozumieć, pojmować, opanować się - "miarkuje, miarkuje" - rozumiem, pojmuję, miarkuj się - opanuj się, powściągnij się |
| Miec | Miec | część framugi drzwi, jej wzmocnienie |
| Miedzå | Miedzo | granica między działkami lub polami |
| Miēniać | Miyniać, mieniać | zamieniać |
| Miēnić | Miynić, mienić | zmieniać kolory, blask, itp. |
| Miēnki, miēntki | Miynki, mientki | miękki, delikatny, wyrozumiały, miynko ziymia - wilgotna w sam raz do obróbki |
| Miennica | Miednica | duża misa |
| Mier-zić | Mierzić | przeszkadzać, denerwować |
| Miērħać, miērħać, myrħać, merħać | Mierchać, miyrchać, myrchać, merchać | mieszać, poruszać, robić zamęt, powodować zamieszanie, kombinować, itp. |
| Mierlåk, mierlina | Mierlok, mierlina | brzydal, brzydka rzecz |
| Miernik | Miernik | geodeta |
| Mierzwa | Mierzwa | pogniecione, potargane, np. słomiano miyrzwa |
| Miēsawka | Miysawka (miesawka) | mieszanina koniczyny z trawą, pasza dla zwierząt |
| Miesiăc | Miesionc | księżyc |
| Migać, pomigać se | Migać, pomigać se | jeść, pojeść sobie |
| Miglanc | Miglanc | spryciarz, cwaniak, osoba leniwa |
| Mikrus | Mikrus | określenie kogoś małego; najczęściej dziecka |
| Minówać | Minówać | paradować wystrojonym, ale również być podminowanym - być podenerwowanym |
| Miśkówać | Miśkować | kastrować, miskorz - kastrator |
| Mitrēnga | Mitrynga, mitrenga | mitrega, tracenie czasu, o kimś - próżniak, leń |
| Mitrężyć | Mitrężyć | bezproduktywnie tracić czas, zwlekając z wykonaniem pracy lub innej czynności |
| Mizeråk, mizerota | Mizerok, mizerota | osoba mizerna, zbyt szczupła, chuda i mizerna, słaby fizycznie |
| Mlaskåc | Mlaskoc | osoba wydająca odgłosy podczas jedzenia |
| Mlēcek, mlēcka | Mlycek, mlycka | określenie młodej osoby do czasu jej całkowitego usamodzielnienia |
| Młócka | Młócka | młócenie zboża |
| Młódzie, młódzienta, młodzioki | Młódzie, młódzienta, młodzioki | młode gołębie |
| Môcar | Mocar, mocar | teren podmokły, bagno, mokradło |
| Môcårz | Mocorz, mocrc | określenie silnego mężczyzny |
| Môcymôrda | Młocymłorda | osoba nadużywająca alkoholu |
| Môdnisia | Młodnisia, modnisia | elegancka kobieta niezależnie od urody |
| Môdniś | Młodniś, modniś | przesadnie wystrojony mężczyzna |
| Môdrzej | Młodrzej, modrzej | modrzew |
| Môja baba | Młoja baba | małżonka, żona |
| Môja kłobita | Młoja kłobita | małżonka, żona |
| Moloħ | Moloch | coś wielkiego ale uporządkowanego (wielka budowla, gmach) zob. też halastra |
| Môrdownik | Młordownik | osoba mająca skłonności do nadużywania przemocy do morderstwa włącznie |
| Môrzyć | Morzyć | głodzić |
| Môsiēzny placek | Mosiynzny placek | kołacz, z dużą ilością żółtek (stąd kolor mosiądzu) |
| Mój chłop | Mój chłop | małżonek, mąż |
| Mój, moja | Mój, moja | synonim: mąż, żona w określeniu przez współmałżonka |
| Móngoł | Móngoł | osoba niespełna rozumu |
| Mówić na dwoje (dwoić), na jedno | Mówić na dwoje (dwoić), na jedno | mówić do kogoś w 2 os. l. mn , lub 1 os. l. poj. |
| Mrauceć | Mrauceć | miauczeć |
| Mrawo | Mrawo | żwawo, szybko, sprytnie (przeciwieństwo - niemrawo) |
| Mruk | Mruk | osoby małomówne |
| Mulårz | Mulorz | murarz |
| Muł | Muł | osoba powolna w pracy; także określenie osoby bardzo upartej i nieustępliwej |
| Murciåk | Murciok | osoba brudna i zaniedbana |
| Murzyn | Murzyn | osoba czarnoskóra; osoba o włosach czarnych, słowo wywodzi się od ludu Maurów. |
| Muterka | Muterka | nakrętka |
| Mycka | Mycka | zimowa czapka okrągła z barankiem |
| Myjåk | Myjok | trzpiot, osoba wścibska, łgarz, krętacz |
| Myjka | Myjka | ścierka |
| Mzyć | Mzyć | być omdlałym, słabym, stan związany z chorobą |