🏡 Przejdź do Wislon.tv
O
"O" w godce krakowskiej, na początku wyrazu, występuje wyjątkowo, jest obecne jedynie w zapożyczeniach. Takim wyjątkiem jest np. wyrażenie "ooołłłł!", określające współczucie dla kogoś. Wywodzi się od słowa "znoł", czyli z akcentem "znooooł!" bez wyraźnego "zn" . A "znoł" jest odpowiednikiem literackiego słowa "znów", "znowu". Ôba, Ôbie - obydwaj, obydwie Ôbalać - obalać, przewracać Ôbcec - obrębić, np. koszulę Ôbjesny - żarłoczny, nienażarty Ôbiyracyk - obieraczyk czyli średni koszyk służący do zbierania lub przenoszenia owoców Ôbieś - obwieś, wisielec Ôberwać się - oberwać się czyli naruszyć przeponę z powodu np. dźwigania nadmiernego ciężaru Ôbglondać się - obejrzeć się Ôblec (łoblyc) kosule - ubrać koszulę, zwlec (zwlyc) - zdjąć Ôbłąk - pałąk do koszy Ôbmówisko - obmowa, łobmównica - ta która obmawia kogoś Ôbolany - obolały Ôbora - gospodarskie podwórko, lit. obora - to chlewy (chlywy) Ôbuć - założyć buty Ôbzarty - nażarty, ale również bardzo pijany Ôbcionć mlyko - mniejszy udój niż zwykle, np. krowa łobciyna dzisiok mlyko Ôbcyndalać się - być bezpośrednim, nie przejmować się i robić swoje Ôbić (cepami) - młócić, Łobić na piykne - wymłócić dokładnie Ôbtargany - obdarty (obdartus) Ôbwiesić - powiesić kogoś Ôcap - belka nad futrynami okien i drzwi, belka stropowa Ôciylonka - krowa po niedawnym porodzie Ôciypka - ociepka, wiązka zbóż, chrustu, słomy, itp. Ôdeprzyć - otworzyć np. drzwi, wrota (kiedyś je podpierano, zamiast zamykać na zamek) Ôdołek, łodół - dolinka Ôdziywać się, łodzioć - ubierać się, sdzioć, łozdzioć - zdjąć, rozebrać Ôdniechcieć się - odechcieć się Ôd zadku - od tyłu Ôdbiórka - pobór do wojska Ôdecnonć - zbudzić się, otrzeźwieć, Ôdegnać - odpędzić Ôdelga - odwilż Ôdsta - procent, odsetki Ôdewrzyć, łotworzyć, zawrzyć - odemknąć, zamknąć np. drzwi, wrota, itp. Ôdmach - rozmach, dać z łodmachu - uderzyć z rozachem Ôdudzieć - stracić rezon, stracić siły, ale również spokornieć, mozna np. łozdudzieć na słońcu Ôdwożyć - odpowiedzieć za coś, zrobić awanturę Ôdziomek - pień ucięty tuż nad ziemią Ôgieniosek - ogienek, rozpalający się ogien w piecu, który można 'zatysic", czyli zadusić. Ôgónica - narzady rodne zywej krowy, martwej to "kapa". Ôgranica - wsi sąsiednie, łogranicnik - mieszkaniec wsi sasiedniej Ôgronska - febra Ôgłos - sygnał, dać łogłos - zaalarmować Ôgrzebać sie - oporządzić się, inaczej mówiąc "odgrzebać się" Ôchynonć sie - zanurzyć się, ale łuchynońć sie to wysunąć się, dziecko tez się łuchynie, czyli zwichnie w kręgosłupie szyjnym Ôjcowie - ojcowie, rodzice Ôjcowicka - dziewczyna, (np. gospodarska córka), której rodzice żyją Ôjcyzna - ojcowizna, końcówka -zna ma znaczenie, np. Nowakowizna - spadek po Nowaku, itp. Ôpoić się - opić się, upić się - -wódki - opić się wódką. Ôpłotki - opłotki, płoty okalajace sady, plontać miyndzy łopłotkami - tu: chodzić po cudzych sadach. Ôkazyjo - wypadek, sprowokowane nieszczęście Ôkidać się - oblać sie, ochlapać Ôkół - ogrodzone podwórko (łobora) pomiędzy budynkami i płotem Ôkrostać - przyzwyczaić się do czegoś Ôkrowek - ścinek, okrawek Ôktaby (łoktoby) - oktawa Bożego Ciała Ômasta - okraska, okrasa Ômnes - bez przerwy, na siłę, Ômyć, łomywać - obmyć, obmywać, umyć, Ôpcochrany - w podartym, niestarannym ubraniu Ôprowdać - dać swiadectwo za kimś, usprawiedliwiać kogoś Ôposać spodnice, zopaske - założyć, ubrać spódnicę, zapaskę Ôposek, łopoh - pas nabijany gwoździami, zwłaszcza w stroju krakowskim Ôprosać - informować o pogrzebie (zapraszać? na pogrzeb) Ôprezyjo - opresja, kłopot, Ôpserdak - kapota z podbiciem ocieplajacym np. barania skór. Ô raju - o jejku Ôrcyk, (łor) - orczyk, ale również prostak, Ôrlongi - duże korale (krakowskie) Ôsewka - mankiet koszuli, kakże stójka (kołnierz) przy koszuli np. krakowskiej Ôstro pogoda - gorąca, ustabilizowana pogoda Ôstrynżyna - jeżyna Ôskrobiny - obierki z ziemniaków Ôsłowiać - tłumaczyć z czegoś Ôshowały - odchowany, dobrze wyglądający Ôskucina - odrobina, odróbka Ôstrywka - stojak na siano wbijany w ziemię Ôpuch - łopian Ôpuścić się - wypuścić listki, ale również zaniedbać się Ôstroncić (sie) - rozstrącić się czyli bardzo mocno, boleśnie, z zagrożeniem życia sie poobijać Ôspolić sie - zarumienić się, zaczerwienić na twarzy Ôsporzondek - rozporządzenie, zarządzenie, testament Ôswe, łoswy - osobne, osobno Ôstrzyć sie - stawiać się, być zuchwałym do kogoś Ôśtruchorz - hanlarz końmi Ôstrzyk - kamień (osełka) do ostrzenia brzytwy Ôtnonć lub przyłotać - uderzyć Ôtpowiadać - stawiać się komuś, odpowiadać zuchwale Ôtsumielić (łocsumielić) - otrzeźwić, wrócić do przytomności, Ôtwarty - zuchwały, prędki do czegoś, nie bojący się niczego, Ôwcorz - owczarz, ale również znachor wiejski Ôzbuchać - zagarniać coraz wiecej nie liczyć się z otoczeniem Ôzchodzić się - rozchodzić się, czyli mieć do kogoś pretensje Ôzdarto baba - rozkrzyczana, krzykliwa kobieta Ôwiyź, łowozić - obwieźć, obwozić Ôzdziywać - rozdziawiać np. gębę Ôzdziywać się - rozbierać się Ôzdziywiać - rozwierać np. buzię ze zdziwienia Ôzgruhy - hałasy, łozgruhy cynić - hałasować (stąd rozruchy) Ôzegnać - rozpędzić Ôzkramarzyć sie - rozłożyć się ze swoimi rzeczami, sprzetami, towarami, itp. Ôzmozyć sie - rozmnożyć się (np. kobyła sie rozmozyła) Ôzniemóc sie - rozchorować się, zaniemóc Ôzówać, wzówać - ubierać buty Ôzynić sie - pobrać się (dot. obu płci) Ôzwora - rozwora, część składowa np. wozu konnego Ôździyrać się - krzyczeć ciągle na kogoś lub coś Na literę „Ô” zaczynają się również wyrazy, na początku których, w języku literackim, jest sylaba „roz”, np. Ôzdarła sie - rozdarła się, Ôzkramarzyła sie - rozłożyła się ze swoimi sprzętami, itp. Nie dotyczy to wszystkich słów zaczynających się sylabą „roz”, ale jest ich bardzo dużo.