🏡 Przejdź do Wislon.tv
R
W niektórych wyrazach "r", zwłaszcza w sylabach "roz", " ros" na początku wyrazu jest nieme, wtedy "o" automatycznie wymawia się jako "ło", np. "rozchodzi" - "łozchodzi", itp. Dlatego nie przywołujemy wszystkich wyrazów, ale tych specyficznych dla Krakowiaków. Trzeba po prostu uważnie słuchać! Rabiata - grupki hałasujących dzieci. Rachówać - liczyć. Racyć, rocyć - częstować. Racyje - argumenty, racje. Rać - racica. Rada - mowa, omawianie czegoś. Rafa - metalowa obręcz do wozu konnego, czyli rafioka. Rafiok - wóz konny z drewnianymi kołami na których są metalowe obręcze. Raić, rajić - swatać, stręczyć. Rajbetka - paca do zacierania tynku. Rajbówać - buksować. Rajdać - długo rozmawiać. Rajfura - burdel mama, albo plotkara, osoba mówiąca za głośno, osoba mówiąca za szybko, osoba plotkująca i opowiadająca głupstwa. Rajntuch - rodzaj płóciennego, kobiecego szala do okrycia, dawniej płócienny kawałek materiału (prześcieradła), które dawniej kobiety używały jako "chusty", ale nie "chustecki". Rajtki, rajtuzy - rajstopy. Rajzówać - rajdować (rajza – rajd). Rakusok, Rakuson - Austriak. Ramioncka - sznureczki, paski przy kobiecych koszulach, halkach, itp. Ramko - rama. Ramol – lekceważąco o starszej osobie. Ranyżeści, ranyśicku, ranyści - rodzaj lamentu, wykrzyknik. Raśpla - pilnik do drewna, stara, gderliwa, chuda niewiasta, lekceważąco o starszej kobiecie. Raz, roz - raz, ale również idiom wieloznaczny: Jes raz - łobuz, figlarz, nic dobrego, nicpoń. Razak, razok - chleb razowy. Raźno - szybko. Raźnonć - popchnąć, szturchnąć lekko uderzyć. Rdzawy - brunatny. Rebucha - łapówka. Recek, recka - chomik europejski, piesek ziemny. Rechtać sie - ruja u świni, np. świnia sie rechto - ma ruję. Regimencki, regimynckie - wielki, wielkie, ogromne. Rejdosić sie, rejdolić się - wiercić się, nie siedzieć w miejscu spokojne, itp. Rejwach - szum, rozgardiasz. Rempsnonć - uderzyć, spaść np. rempsnoł ło ziymie - spadł na ziemie i się uderzył. Rety, łorety - okrzyk wyrażający przestrach. Robić wele kogo - zajmować się (pielęgnować) kogoś. Robotny - pracowity. Rodowity (z) - rodem (z), wywodzący się, np. rodowity z Noramy - rodem z Naramy. Rogolka - trzepaczka do jajek. Roki - lata. Rokita – imię diabła, ale też wierzba pospolita (Salix caprea L). Rola - pole uprawne (stajanie), gleba, ale bez wyrośniętych roślin lub też ziemia będąca czyjąś własnością. Rombarbar - rabarbar. Roncka - raczka, obsadka w piórze do pisania, ucho do trzymania naczynia. Rosklekotany - rozbity, rzoleziony, z części które sa już mocno zużyte i „klekocą” . Rosparyndzić się - rozpędzić się. Rozbuchać się - rozpychać się, iść po trupach. Rozcendny - oszczędny. Rozcochraniec - osoba nie dbająca o włosy na głowie. Rozcopiyrzyć, łozcopiyrzyć - rozłożyć skrzydła, pióra, włosy, nastroszyć się. Rozcynać - oszczędzać. Rozczepaniec - osoba pracująca za szybko, ze szkodą dla wykonywanej pracy. Rozdarciuch - hałaśliwe i płaczliwe dziecko, osoba mówiąca za głośno. Rozgrzewiocka - panna z dzieckiem, osoba ogrzewająca pościel. Rozjyndorzyć się - zdenerwować się. Rozkiela, roz za kiela - może raz, raz na pewien czas, od czasu do czasu. Rozmaity - różny. Rozmajeron - rozmaryn. Rozmymłany - niedbale pozapinany, niechlujny. Roztomiły - ulubiony, ukochany. Róscka - bukiet drużby na weselu. Róś - rosnąć. Rubacha – osoba opowiadająca niewybredne, gorszące żarty. Rucaj, krynica - źródło. Rudziylec - osoba o włosach rudych. Rugzok - plecak. Rusane - ciasto drożdżowe, ale "rusano" to też "nie dziewica". Rwać - rwać, wyrywać, ale również szybko uciekać. Ryceć, beceć - płakać, krzyczeć.   Rychtówać - przygotowywać. Ryć - kopać, przekopywać. Rypać, rympać - uderzać, burzyć, skuwać, tłuc, ale również wulgarnie - pieprzyć. Rypło się - wydało się coś, wyszło na jaw. Rypnąć się - uderzyć się. Rysać - kreślić, także ostrym narzędziem; np. "porysówoł ścianę". Rzec (chłopska rzec, babska rzec) - rzecz, ale również zajęcia męskie, zajęcia kobiece. Rzegotać - grzechotać, hałasować w specyficzny sposób, rzegotać, rechotać. Rzendować się - miarkować się. Rzetelny - żwawy, wesoły. Rzondzić - długo i dużo gadać, rozprawiać, bawić się. Rzotkie zimioki (fita, fitka) - zupa ziemniaczana. Rzygać - wymiotować. Rzykać - powiadać. Rzymiń - rzemień, wyprawiona skóra. Rzyndować się - przygotowywać się do drogi, pakować się. Rżysko - pole po skoszonej pszenicy lub jęczmieniu, natomiast po życie jest ścierń.